Çeşitli amaçlara yönelik uzun veya kısa süreli vizelerle veya vize muafiyeti, bandrol veya kaşe vizelerle Türkiye’ye gelen yabancıların, 5683 sayılı kanunun 3 üncü maddesi ile bu maddenin uygulamasını gösteren ve yukarıda detayları verilen 1961 tarihli Kararname çerçevesinde yabancıların oturma izni ikamet tezkeresi oturma izni almaları gerekmektedir.
Örneğin, Bir yıllık yabancıların oturma izni ikamet hakkı bahşeden uzun süreli bir vize ile Türkiye’ye gelen bir Alman vatandaşının üç ayın sonunda, aynı tür bir vize ile gelen bir Ürdün vatandaşının ise bir aydan sonra, (Ancak, talep edenlere giriş tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yabancıların oturma izni ikamet tezkeresi oturma izni düzenlenebilir.)
Üç aylık vize muafiyeti ile gelen bir yabancının üç ayın sonunda,
Üç aydan az sürelere sahip vize muafiyeti veya diğer vizelerle gelenlerin bu sürelerinin sonunda,
yabancıların oturma izni ikamet tezkeresi oturma izni bulunanların, tezkerelerinin bitim tarihinden itibaren 15 gün içinde,
Türkiye’de çalışacak yabancıların ise çalışmaya başlamadan evvel, emniyet makamlarından yabancıların oturma izni ikamet tezkeresi oturma izni almaları icap etmektedir.
Dolayısıyla yabancıların yabancıların oturma izni ikamet tezkeresi oturma izni almadan kalabilecekleri sürenin sonu, aynı zamanda tanzim edilen yabancıların oturma izni ikamet tezkerelerinin başlangıcı olmaktadır. Bu arada, çalışma, öğrenim, araştırma, uzun süreli kalma gibi amaçlarla dış temsilciliklerimizden vize alarak gelen yabancılara ise talepleri halinde giriş tarihi esas alınarak da yabancıların oturma izni ikamet tezkeresi oturma izni tanzim edilebilecektir.
Ancak, bandrol ve kaşe vizelerle veya vize muafiyetinden istifade ederek gelen yabancılara verilecek yabancıların oturma izni ikamet izinlerinde bu vizelerin bitiş tarihi yabancıların oturma izni ikamet tezkeresinin başlangıcı olarak kabul edilecektir.
Uzun süreli yabancıların oturma izni ikamet hakkı bahşeden vizelerle gelip, yukarıda öngörülen süreler içinde müracaat ederek yabancıların oturma izni ikamet tezkeresi oturma izni almayan yabancılardan, Türkiye’den çıkışları sırasında, 492 sayılı Harçlar Kanununa istinaden her yıl Maliye Bakanlığınca belirlenerek Resmi Gazetede yayımlanmak suretiyle yürürlüğe giren harç miktarlar üzerinden hesaplama yapılarak, ihlalde bulundukları tarihteki harç miktarının bir kat fazlası alınmak suretiyle cezalı yabancıların oturma izni ikamet harcı ve yabancıların oturma izni ikamet tezkeresi bedeli tahsil edilmektedir.
- a- İlk defa yabancıların oturma izni ikamet izni alacaklar: Bu yabancılar, vize veya vize muafiyet süresi içerisinde başvuru yapmak zorundadırlar.
- b- yabancıların oturma izni ikamet tezkeresi oturma izni almış olup da süresini uzatacak yabancılar: Bu yabancıların tezkere süresinin bitiminden itibaren izinlerini on beş gün içerisinde uzatabilme hakları mevcuttur. Bu itibarla Türkiye’de yabancıların oturma izni ikamet tezkeresi oturma izni alan ve yabancıların oturma izni ikametinin sona ermesinden itibaren on beş gün içerisinde yurdumuzdan çıkış yapan yabancılardan kat’i suretle cezalı yabancıların oturma izni ikamet harcı ve defter bedeli alınmamaktadır. Bu nedenle ilgililerin fazladan ceza ödememeleri için zamanında başvuruda bulunmaları gerekmektedir.